کلاژن چیست؟ چگونه تولید کلاژن را تحریک کنیم؟
همه دوست دارند پوستی سالم، جوان، شاداب و بدون چین و چروک داشته باشند. با افزایش سن، بدن شما کلاژن کمتری تولید می کند. کلاژن پروتئینی است که در ایجاد حالت ارتجاعی و انسجام در پوست نقش دارد. با گذشت زمان با کاهش تولید کلاژن در پوست، تعدادی چین و چروک و خطوط ناخوشایند ظاهر می شود. کلاژن باعث می شود پوست سالم و لطیف به نظر برسد.با افزایش سن و کاهش تولید کلاژن، پوست شروع به چروک شدن می کند. درمان‌های مختلف، محصولات مراقبت از پوست و برخی غذاها و همچنین انتخاب‌های سبک زندگی سالم می‌توانند به تحریک تولید کلاژن و جوان‌سازی پوست کمک کنند.
کلاژن چیست؟
کلاژن یک پروتئین طولانی و فیبری است که در پوست، تاندون ها، استخوان ها، عروق خونی، ماهیچه ها، چشم ها و حتی دندان ها یافت می شود. برای درک بهتر آن، می توانید کلاژن را به عنوان یک پروتئین کابل مانند یا چسب مانند در نظر بگیرید که مسئول تثبیت بافت همبند است.
ظاهر و شادابی پوست به وجود کلاژن برای حفظ استحکام، قوام، کشسانی و رطوبت مورد نیاز بستگی دارد. از آنجایی که کلاژن نقش کلیدی در مراقبت از بیرونی ترین لایه پوست که به عنوان بافت محافظ پوست شناخته می شود، ایفا می کند، تولید کلاژن بالا قطعا می تواند به پوست کمک کند تا کار خود را به درستی انجام دهد و از جذب سموم خطرناک، عوامل بیماری زا یا سایر موارد جلوگیری کند.
چه چیزی باعث شکسته شدن کلاژن می شود؟
عوامل متعددی در کاهش سطح کلاژن نقش دارند، مانند افزایش سطح قند خون که احتمال تشکیل ترکیبات تخریب کننده کلاژن را افزایش می دهد. سعی کنید مصرف غذاهای شیرین را کاهش دهید و از یک سبک زندگی سالم پیروی کنید.
تحقیقات اخیر اثرات سازنده کلاژن را در محافظت از پوست و حفظ سلامت آن نشان داده است.
سموم برخی از غذاها، هوا، آب و حتی سموم داخلی مانند باکتری های بد در دستگاه گوارش می توانند وارد جریان خون شده و در نهایت به پوست رسیده و باعث آسیب شوند. هنگامی که این سموم در خون به پوست می رسند، می توانند واکنش سیستم ایمنی را تحریک کنند و ترکیبات کاهش دهنده کلاژن را در سلول های سیستم ایمنی آزاد کنند.
عوامل خارجی که به کلاژن آسیب می رسانند عبارتند از قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش خورشید، آلاینده های محیطی و برخی میکروارگانیسم هایی که به پوست آسیب می رسانند. برای محافظت از پوست در برابر این عوامل خارجی باید از آنتی اکسیدان های موضعی مانند ویتامین E و C، تصفیه کننده هوا و ضد آفتاب مناسب استفاده کرد.
خوشبختانه تحقیقات نشان داده است که مصرف برخی مواد مغذی علاوه بر جلوگیری از کاهش سطح کلاژن، نقش بسزایی در محافظت از کلاژن و در نتیجه پوست دارد.
چگونه تولید کلاژن را تحریک کنیم
رعایت نکات ذکر شده در این قسمت و ایجاد تغییرات مثبت در سبک زندگی تاثیرات قابل توجهی در تولید کلاژن توسط پوست و حفظ انعطاف و قابلیت ارتجاعی آن خواهد داشت.
تغییرات سبک زندگی
سبک زندگی خاص هر فرد تأثیر عمیقی بر سلامت پوست او دارد. عوامل مرتبط با سبک زندگی که سطح کلاژن را کاهش می دهند عبارتند از:
آلودگی هوا
سیگار کشیدن
اشعه ماوراء بنفش خورشید
استرس مداوم
مصرف بیش از حد کافئین
این عوامل باعث تولید رادیکال های آزاد در پوست و از بین رفتن الیاف کلاژن می شود که در نتیجه کلاژن شروع به تجزیه کرده و پوست چروکیده و شل به نظر می رسد.
در نوجوانی، بدن با این عوامل مبارزه می کند و به طور مرتب کلاژن تولید می کند تا پوست سالم و جوان به نظر برسد، اما در افراد میانسال به دلیل کاهش فعالیت سلول های تولید کننده کلاژن، ذخایر کلاژن شروع به تخلیه می کند.
انجام حرکات تکراری مانند اخم کردن باعث ایجاد خطوط و چین و چروک در صورت می شود و از آنجایی که پوست توانایی تولید کلاژن و پرکردن این خطوط را ندارد، چین و چروک ها دائمی می شوند.
خوشبختانه، تغییر سبک زندگی می تواند پوست را برای مدت طولانی تحریک کند تا کلاژن تولید کند. به عنوان مثال، شما به راحتی می توانید با قطع قهوه در صبح زود به بهبود سلامت پوست خود کمک کنید.
رژیم غذایی
هنگامی که پروتئین می خورید، بدن شما آن را به اسیدهای آمینه تبدیل می کند که به بدن اجازه می دهد مواد مغذی مورد نیاز خود مانند اسیدهای چرب امگا 3 و ویتامین A را جذب کند. برای اینکه این مواد مغذی را به بدن خود برسانید، باید مصرف کنید. غذاهای زیر:
ماهی تن
ماهی سالمون
ساردین
ماهی خال مخالی
شاه ماهی
دانههای چیا
دانه کتان
گردو
کبد
روغن کبد ماهی کاد
این پروتئین ها می توانند به بدن کمک کنند تا کلاژن بیشتری تولید کند. همچنین می توانید سبزیجات و میوه های غنی از آنتی اکسیدان را به رژیم غذایی خود اضافه کنید تا از کاهش کلاژن جلوگیری کنید. برخی از میوه ها و سبزیجاتی که در افزایش تولید کلاژن نقش دارند عبارتند از:
فلفل دلمه ای
انواع توت ها مانند توت سیاه، زغال اخته، تمشک
میوه های گرمسیری مانند انبه، آناناس، کیوی و گواوا
لوبیا
سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج، چغندر و کلم پیچ
مرکباتی مانند لیمو، لیموترش، پرتقال و گریپ فروت
اجتناب از برخی غذاها به بهبود سلامت پوست و تحریک تولید کلاژن کمک می کند. به عنوان مثال، باید مراقب میزان کربوهیدرات ها و قندهای موجود در رژیم غذایی خود باشید، زیرا این غذاها می توانند باعث التهاب و آسیب به کلاژن پوست شوند.
در عوض، سبزیجات و میوه هایی را که دارای مواد معدنی بالایی هستند و همچنین گیاهان غنی از پروتئین و غذاهای حیوانی را امتحان کنید.
سایر مواد مغذی که می توانند به افزایش سطح تولید کلاژن توسط سلول های پوست کمک کنند عبارتند از ویتامین C، مس و روی.
ضد آفتاب
قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه ماوراء بنفش خورشید به پوست آسیب می رساند و تولید کلاژن را کاهش می دهد. اگر بیش از دو ساعت در معرض نور خورشید قرار بگیرید، آنزیم های تجزیه کننده کلاژن فعال می شوند.
استفاده منظم از ضد آفتاب به محافظت از پوست و جلوگیری از از دست دادن کلاژن کمک می کند. بهتر است از ضد آفتاب با درجه حفاظتی 30 یا بالاتر استفاده کنید. اگر زیاد عرق می‌کنید یا بیش از چند ساعت از خانه خارج می‌شوید، باید کرم ضدآفتاب خود را در فواصل زمانی معین تجدید کنید.
ترکیبات کلاژن ساز
پوست برای کاهش التهاب و خنثی کردن رادیکال های آزاد خطرناک به آنتی اکسیدان نیاز دارد. آنتی اکسیدان ها از کلاژن موجود در پوست محافظت می کنند و تولید آن توسط سلول های پوست را افزایش می دهند. برای بهبود کیفیت پوست می توانید از مواد کلاژن ساز استفاده کنید.
مشتقات ویتامین A
برخی از محصولات آبرسان پوست، مانند مشتقات ویتامین A، تولید کلاژن را تحریک می کنند. مصرف محصولات حاوی رتینول و اسید رتینوئیک سلول های بدن را مجبور به تولید کلاژن بیشتر می کند. این ترکیبات همچنین به حفظ کلاژن در پوست کمک می کنند.
غذاهای ویتامین A
در برخی افراد، اگرچه این ترکیبات ممکن است باعث التهاب پوست شوند. اگر از محصولات حاوی رتینول استفاده می کنید، مطمئن شوید که فقط به اندازه یک نخود به پوست خود بمالید.
ژل آلوئه ورا
بسیاری از افراد از ژل آلوئه ورا برای بهبود پوست خود پس از آفتاب سوختگی استفاده می کنند. استفاده از این ژل برای بهبود بثورات پوستی نیز مفید است. همچنین می توانید ژل آلوئه ورا را به صورت خوراکی مصرف کنید.
برخی از خواص آلوئه ورا به شرح زیر است:
تحریک روند رشد سلول های خاص
افزایش تولید کلاژن و اسید هیالورونیک
کاهش چین و چروک و خطوط صورت
از ژل آلوئه ورا می توان به عنوان کرم موضعی یا مکمل خوراکی نیز استفاده کرد.
ویتامین سی
بدن ما نمی تواند ویتامین C را به تنهایی تولید کند، بنابراین باید از طریق انواع میوه ها و سبزیجات برگ سبز تامین شود. این ویتامین در محافظت از پوست و تولید کلاژن بیشتر نقش حیاتی دارد. با افزودن ویتامین C به رژیم غذایی خود می توانید از کلاژن موجود محافظت کرده و بدن را وادار به افزایش تولید آن کنید. بسیاری از محصولات مراقبت از پوست حاوی این ویتامین هستند.
در اینجا برخی از منابع غنی از ویتامین C آورده شده است:
کلم بروکلی
توت فرنگی
پاپایا
مرکباتی مانند پرتقال، لیمو و گریپ فروت
سبزیجات برگ سبز مانند کلم پیچ و اسفناج
اگر این ویتامین در رژیم غذایی شما جایی ندارد، بهتر است هر چه زودتر به فکر اصلاح رژیم غذایی خود باشید و ویتامین C مورد نیاز بدن خود را تامین کنید.
اسید هیالورونیک
طبق تحقیقات، اسید هیالورونیک تولید کلاژن طبیعی توسط بدن را تحریک می کند. اسید هیالورونیک به عنوان یک ترکیب مهم برای تولید کلاژن به افزایش خاصیت ارتجاعی پوست کمک می کند. اگرچه اسید هیالورونیک به عنوان مکمل موجود است، اما می توانید آن را از طریق مصرف برخی از غذاهای غنی از اسید آمینه نیز دریافت کنید. برخی از این غذاها شامل حبوبات، سویا و سبزیجات ریشه دار هستند.
پپتیدها و عوامل رشد
پپتیدها پیام رسان هایی در بدن هستند که به سلول ها دستور می دهند تا تولید کلاژن را افزایش دهند. از سوی دیگر، فاکتورهای رشد سلول های بنیادی و فیبروبلاست های بدن را تحریک می کنند که به نوبه خود تولید کلاژن و سلول های جدید را پردازش می کنند.
پپتیدها و فاکتورهای رشد کمتر از ویتامین A باعث التهاب پوست می شوند. با این حال، برای مشاهده نتایج باید مدت زمان بیشتری از این محصولات استفاده کنید. شما باید از رتینوئیدها در شب استفاده کنید و پپتیدها و فاکتورهای رشد را صبح زود مصرف کنید تا برنامه مراقبت از پوست خود را متعادل کنید.
آنتی اکسیدان ها
آنتی اکسیدان ها از بدن در برابر رادیکال های آزاد محافظت می کنند که به پوست و خود بدن آسیب می رساند. اگرچه همه آنتی اکسیدان ها سطح تولید کلاژن را افزایش نمی دهند، اما برخی از آنها از کلاژن موجود در پوست محافظت می کنند. برخی از منابع غنی از آنتی اکسیدان ها به شرح زیر است:
چای سبز
دارچین
زغال اخته
عصاره قهوه
عصاره شیرین بیان
روغن های ضروری ریحان، پونه کوهی و آویشن
عصاره انار
رتینول همچنین یک آنتی اکسیدان است که تولید کلاژن را در بدن تحریک می کند. رتینول علاوه بر افزایش طول عمر کلاژن، فعالیت آنزیم هایی را که کلاژن را تجزیه می کنند، مهار می کند. به عبارت دیگر رتینول برای حفظ کلاژن در پوست و افزایش فرآیند تولید آن ضروری است.
تغییر محصولات مراقبت از پوست
رتینول همچنین یک آنتی اکسیدان است که تولید کلاژن را در بدن تحریک می کند. رتینول علاوه بر افزایش طول عمر کلاژن، فعالیت آنزیم هایی را که کلاژن را تجزیه می کنند، مهار می کند. به عبارت دیگر رتینول برای حفظ کلاژن در پوست و افزایش فرآیند تولید آن ضروری است.
هنگامی که با مواد ضروری بدن و پوست خود آشنا شدید، باید آنها را به برنامه روزانه مراقبت از پوست خود اضافه کنید. محصولاتی که استفاده می کنید باید حاوی مواد زیر باشند:
آنزیم های ترمیم کننده DNA
پپتیدها
آنتی اکسیدان ها
به جای جستجوی محصولاتی که نوید تولید کلاژن را می دهند، انتخاب آنهایی که حاوی ترکیبات ذکر شده در بالا هستند را به منظور تحریک تولید کلاژن انتخاب کنید. از محصولاتی استفاده کنید که به جبران از دست دادن کلاژن بدون آسیب رساندن به پوست کمک می کنند.
مقالـات
