موفق ترین هنرمندان زن ایرانی
در این گزارش تلاش شده است که تعدادی از مهمترین هنرمندان تاثیرگذار در فعالیتهای هنری و اجتماعی کشور عزیزمان معرفی شوند. بدون شک اسامی تعداد بیشتری به جای می ماند که در این مسیر مهم تلاش فراوان نموده اند. زنان نقش مهمی را در موفقیت هر کشوری و از جمله کشور عزیزمان بر عهده دارند. فرایندی که روز بروز محسوس تر و پررنگتر می شود.
1-رخشان بنی اعتماد «کارگردان»
رخشان بنی اعتماد، استعدادش را در «خارج از محدوده» و «زرد قناری» نشان داد. او در ابتدای راه پر کار بود و در فاصله ای کوتاه سه فیلم سینمایی ساخت. در عین حال ساخت مستند را هم فراموش نمیکرد.
چطور قدرتمند شد
چهار سال پس از کارگردانی اولین فیلمش، پشت دوربین «نرگس» ایستاد؛ سال 1370، فیلم در جشنواره دهم فجر
تحسین شد و خانم بنی اعتماد سیمرغ برترین کارگردانی را دریافت کرد.
بعد از این فیلم بیش از پیش مورد دقت قرار گرفت و پیگیران سینما با دقت اکثر ساخته هایش را دنبال میکردند.
حاصل نگاه نافذ بنی اعتماد به جامعه، فیلم هایی شد که هم جذابیت دراماتیک دارند و هم رسالت شان ورای سرگرمی هست.
وضعیت کنونی
بنی اعتماد پیروز ترین کارنامه را در بین زنان کارگردان سینما دارد و شیر طلای ونیز برای «قصه ها» شاهدی هست
بر این مدعا. او چندی پیش در شاخه نویسندگی به آکادمی اسکار دعوت شد که موقعیت رشک برانگیزی هست.
بنی اعتماد همینطور بعنوان داور بخش افق های هفتاد و چهارمین دوره جشنواره فیلم ونیز انتخاب شد.
مستندهای وی را فراموش نمیکنیم که در عین تلخی، تاثیرشان برای بهبود کیفیت زندگی بعضی سوژه هایش آشکار بوده.
در وصف صلابت او همین بس که در مراسم بزرگداشتش اصغر فرهادی و رئیس دولت اصلاحات درمورد اش صحبت میکنند.
2. ترانه علیدوستی «بازیگر»
آغاز قدرتنمایی: از همان 17 سالگی و نقطه ورودش به سینما در نقش ترانه پرنیان فیلم «من ترانه 15 سال دارم»
قدرتمند ظاهر شد و در همان سن و سال اولین سیمرغش را گرفت.
بعد از آن برخلاف تمام دختران جوان آن سالها وارد هر کاری نشد. بعد از سیمرغ، در دو فیلم
«شهر خوشگل» و «چهارشنبه سوری» اصغر فرهادی بازی کرد و در هر دو نقش، نظر داوران جشنواره را جلب کرد.
چطور قدرتمند شد
ترانه علیدوستی هیچ وقت بیراهه نرفت اما بعد از «درمورد الی» تا اوایل دهه 90 که دوباره با
«پذیرایی ساده» و «آسمان زرد کم عمق» به چشم آمد و نامزد سیمرغ شد، در فیلم هایی بازی کرد که عمده دیده نشدند.
او در سال 2012 بعنوان داور جشنواره فیلم هانوی ویتنام معرفی شد و سال 2014 یکی از داوران جشنواره فیلم وژول فرانسه شد.
وضعیت کنونی
بحبوحه قدرت علیدوستی از زمان «شهرزاد» اتفاق افتاد. او بعنوان ستاره اصلی سریال حسن فتحی آن قدر به چشم آمد
که یک جورهایی اسمش را در صدر لیست بازیگران زن ایرانی قرار داد. همزمان با این سریال، فیلم «فروشنده»
اصغر فرهادی و حضورش در جشنواره کن، دقت ها را به سمت او خیلی اکثر کرد.
اعتراض صریح علیدوستی به بی احترامی ترامپ نسبت به ایرانیان و عدم حضور در مراسم اسکار باعث شد که در
رسانه های جهان هم وجهه مهمی پیدا کند. او مدتی هست به یکی از فعال ترین شبکه های مجازی
تبدیل شده و در هر اساس ای موضع گیری میکند. /زنان قدرتمند سینمای کشور ایران
3. منیژه حکمت «تهیه کننده، کارگردان و پخش کننده»
آغاز قدرتنمایی: منیژه حکمت با طراحی لباس فیلم «گرندسینما» کارش را شروع کرد.
فعالیتش را با منشی گری صحنه سه فیلم ادامه داد و بعد از آن در سمت برنامه ریز و دستیار کارگردان فعالیت هایش را پی گرفت.
حکمت از جمله کارگردان هایی هست که سر حوصله پشت دوربین آمد.
سال 79 «زندان زنان» را ساخت که تبدیل به یکی از پر سروصداترین فیلمهای ایران شد.
پیش از ساخت این فیلم تجربه تهیه کنندگی داشت و بعد از آن فعالیتش را در این اساس، کارگردانی و نیز پخش ادامه داد.
چطور قدرتمند شد
خانم حکمت اضافه بر کار صنفی به طور جدی وارد عرصه تهیه کنندگی شد که کارنامه موفقی در این اساس دارد.
«ورود آقایان ممنوع»، «صداها»، «پوپک و مش ماشاالله»، «شهر موش ها 2»، «چیزهایی هست که نمی دانی»،
«شکاف» و «خماری» از جمله فیلم هایی هست که نام او بعنوان تهیه کننده در تیتراژشان دیده میشود.
وضعیت کنونی
او مدیر موسسه بامداد فیلم هست و در اساس ساخت و توزیع فعالیت میکند. منیژه حکمت بعد از چند سال دوری از کارگردانی،
این روزها مشغول «جاده قدیم» هست که خودش تهیه کرده و بازیگرانی مانند مهتاب کرامتی و آتیلا پسیانی
در آن بازی میکنند. خانم حکمت از جمله سینماگرانی هست که گرایشات سیاسی اش را علنی میکند و
در عین حال ابایی ندارد که تندترین نقدها را علیه دولت بر زبان بیاورد. جمع این مشخصات از او سینماگری جسور و قدرتمند ساخته./زنان قدرتمند سینمای کشور ایران
4. فرشته طائرپور «تهیه کننده»
آغاز قدرتنمایی: کارش را با نویسندگی برای کودکان شروع کرد و اولین فعالیت مهم اش در سینما تهیه کنندگی
فیلم «گلنار» هست. فرشته طائرپور تا همین حالا 12 فیلم تهیه کرده که غالبا با موضوع کودکان و نوجوان ساخته شده اند.
او در کنار تهیه کنندگی، مدیر ساخت، مجری طرح و نویسنده بعضی آثار سینمایی هم بوده هست.
چطور قدرتمند شد
مهمترین اقدام طائرپور راه اندازی منزل ادبیات و هنر کودکان و نوجوانان هست که فیلمهای مهمی ساخت کرده.
او در کنار فعالیت های سینمایی، خیلی زود وارد کار صنفی شد و حتی عنوان اولین داور زن جشنواره فجر را به نام خود زده.
مهمترین مسئولیت صنفی طائرپور، ریاست هیات مدیره منزل سینما در فاصله سال های 79 تا 81 هست.
وضعیت کنونی
فرشته طائرپور حالا با دو ویژگی شناخته میشود: تهیه کننده و مسئول. او رئیس کانون تهیه کنندگان هست که به گفته
خودش «با طراحی جدولی جهت محاسبه امتیازات، فرآیند پذیرش تهیه کنندگان متقاضی عضویت را نظام مند ساخته».
او مشاور امور مالیاتی منزل سینما هم هست و گذر سینماگران عمده به این مبحث میوفتد.
او به مسائل سیاسی هم علاقه دارد و در انتخابات ریاست جمهوری جدید، فیلم تبلیغاتی اسحاق جهانگیری را تهیه کرد.
«منزل قورباغه» به کارگردانی مسعود کرامتی، تازه ترین فیلم سینمایی هست که فرشته طائرپور تهیه کرده.
5. لیلا حاتمی «بازیگر»
آغاز قدرتنمایی: با فیلم «لیلا»ی داریوش مهرجویی در سال 75 به بحبوحه قدرت رسید.
او از پانزدهمین جشنواره فجر، برای این فیلم دیپلم افتخار گرفت و یک سال بعد همین موفقیت را در فیلم «شیدا»ی کمال تبریزی تکرار کرد.
چطور قدرتمند شد
حاتمی در مدت 20 سال حضور در سینما، با کارگردان های بزرگی کار کرد و در این مدت،
21 فیلم سینمایی بازی کرد،9 بار نامزد دریافت سیمرغ شد و دو سیمرغ گرفت. او بارها بعنوان
داور در جشنواره های گوناگون جهانی حضور پیدا کرد و سال 91، از سوی وزیر فرهنگ و ارتباطات کشور فرانسه،
لقب شوالیه را گرفت و سال 2014 یکی از 9 داور اصلی جشنواره کن بود./زنان قدرتمند سینمای کشور ایران
وضعیت کنونی
با اینکه حاتمی معمولا در تمام فیلم هایش مورد دقت قرار میگیرد اما امسال در فیلم «رگ خواب» به کارگردانی
حمید نعمت الله یکی از متفاوت ترین نقش هایش را به نمایش گذاشت و به خاطر بازی اش فروش خوبی نصیب فیلم کرد.
او امسال به همراه گلشیفته فراهانی، نازنین بنیادی، محمد رسول اف، هایده صفی یاری، بهمن قبادی و …
برای عضویت در آکادمی اسکار دعوت شد. روایت هست که بالاترین دستمزدها را میگیرد.
6. مریلا زارعی «بازیگر»
آغاز قدرتنمایی: بازی های مریلا زارعی در تلویزیون به چشم آمد اما «دو زن» نامش را بیش از پیش سر زبان ها انداخت.
او خیلی زود توانایی اش را در بازیگری نشان داد و «سربازهای جمعه» شد نقطه عطف کارنامه او.
چطور قدرتمند شد
مریلا زارعی جزو بازیگرانی هست که انتخاب های خوبش به مراتب اکثر هست و همین به کارنامه اش وزن داده.
در این میان انچه بر وجاهت او افزوده، همکاری با کارگردان هایی چون مسعود کیمیایی، اصغر فرهادی،
ابراهیم حاتمی کیا و حسن فتحی هست.
زارعی بارها در جشنواره فجر و منزل سینما به خاطر نقش هایش تحسین شده که مشابه جدید آن سیمرغ
«شیار 143» و «زیر سقف دودی» هست./زنان قدرتمند سینمای کشور ایران
وضعیت کنونی
انچه گفتیم همۀ دلایل قدرتمند نامیدن مریلا زارعی نیست. بخشی از آن دلایل فرامتنی دارد که باید در روحیه شخصی
این بازیگر جستجو کرد. او بدون تعارف نظرش را بیان میکند و برایش فرق ندارد مورد خطاب اصغر فرهادی
و کمپینش درمورد غزه یا فرج الله سلحشور هست. حکم نمیدهیم اما هر بازیگری چنین نفوذی ندارد
که در سیمرغ مسلم بازیگری دیگر شریک شود.
نمیخواهیم توانایی خانم زارعی در خلق شخصیت یک زن افسرده فیلم «زیر سقف دودی» را نادیده بگیریم
ولی جایی که لیلا حاتمی و «رگ خواب» هست در دادن تنها یک سیمرغ دودلی جایز نیست.
7. نیکی کریمی «بازیگر»
آغاز قدرتنمایی: از سال 69 و بازی در فیلم «عروس» یک مرتبه به چشم آمد و نامزد دریافت سیمرغ بلورین شد.
این موفقیت را پشت سر هم برای فیلمهای «سارا»، «پری»، «روانی» و «دو زن» هم تکرار کرد.
چطور قدرتمند شد
سال 81، بعد از بازی در حدود 20 فیلم، بالاخره به طور همزمان برای «واکنش پنجم» و
«دیوانه ای از قفس پرید» سیمرغ گرفت اما بعد از آن فیلمهای عمده قابل قبولی بازی نکرد
و یک جورهایی پرونده بازیگری اش دچار رکود شد تا اینکه نهایتا اوایل دهه هشتاد وارد عرصه کارگردانی شد
و چهار فیلم ساخت اما فیلم هایش آنطور که باید مورد دقت داوران و منتقدان قرار نگرفتند.
کریمی سال 1386 از داوران بخش فیلم کوتاه جشنواره کن بود. /زنان قدرتمند سینمای کشور ایران
وضعیت کنونی
او بعد از تجربه کارگردانی، داوری، ترجمه، انتشار کتاب و برگزاری نمایشگاه تصویر، امسال به عرصه
تهیه کنندگی هم وارد شد. گرچه پیش از این فیلم «شیفت شب» به کارگردانی خودش را تهیه کرده بود
اما تجربه تهیه کنندگی برای اثر دیگری را نداشت.
او در «آذر»، اولین تجربه کارگردانی محمد حمزه ای، بعنوان تهیه کننده حضور پیدا کرد و همزمان در آن
بازی هم داشت. این فیلم موفقیت خاصی در جشنواره فجر به دست نیاورد و در نامه ای به
هیات داوران جشنواره نسبت به این مسئله واکنش نشان داد. اخیرا حضور غوغایی او در یک فیلم تبلیغاتی نشان میدهد که دوران ستارگی او ادامه دارد.
8. هدیه تهرانی «بازیگر»
آغاز قدرتنمایی: از همان فیلم اولش یعنی «سلطان» مسعود کیمیایی به چشم آمد؛
در سال 1375. هدیه تهرانی سه سال بعد به خاطر «قرمز» فریدون جیرانی سیمرغ گرفت.
چطور قدرتمند شد: هدیه تهرانی در بازیگری به پختگی رسیده بود که با توصیه بهروز افخمی برای ایفای نقش سیما ریاحی
در «شوکران» مواجه شد و نقطه عطف کارنامه بازیگری اش رقم خورد.
او در ادامه نقش بد کم نداشت اما تا وقتی در سینما بود، ترک تازی میکرد. غالب فیلم هایش گیشه داشت و
سخت پسندها بازی اش را تحسین میکردند. خانم سوپراستار تدریجی از نفس افتاد و حالا روزگار بازگشت او به مسیر اصلی هست. /زنان قدرتمند سینمای کشور ایران
وضعیت کنونی
آن چه باعث شد هدیه تهرانی را در لیست بانوان متنفذ سینمای کشور ایران قرار دهیم، سه علت اصلی دارد؛
یکی کمکی هست که همچنان نامش به گیشه میکند و سال پیش بخشی از فروش «آااادت نمیکنیم» به خاطر او بود.
دیگری فعالیت های اجتماعی هدیه تهرانی هست که چندی پیش درمورد اش مفصل نوشتیم.
او بی سروصدا مشغول پاسداری از محیط زیست هست و خودش برای نجات آن آستین بالا زده
مهمترین علت اما منفعل نبودن در پروژه های سینمایی هست.
هدیه تهرانی به گواه انها که در سال های جدید با او همکاری داشته اند، «غالبا» شرط و شروط هایی
برای انتخاب پارتنر و عوامل فیلم ها دارد و حین ساخت فیلم ها نظراتش خریدار دارد.
او همچنان دستمزدهای کلان میگیرد.
9. فاطمه معتمد آریا «بازیگر»
آغاز قدرتنمایی: اواسط دهه شصت با فیلم «جهیزیه ای برای رباب» خودش را بعنوان بازیگری درجه یک نشان داد.
بعد از آن از سال 67 تا 72، چهارده فیلم بازی کرد که برای هفت تای آن ها نامزد سیمرغ شد و پشت سر هم چهار سیمرغ از جشنواره فجر گرفت. /زنان قدرتمند سینمای کشور ایران
چطور قدرتمند شد
از همان اواخر دهه شصت بعنوان چهره ای قدرتمند در سینما مطرح بود اما از سال 72 تا 82 که با
«گیلانه» مجددابه قدرت برسد، آثار عمده شاخصی بازی نکرد و بعد از هم تا سال 89 و بازی در
«این جا بدون من» حضور کمرنگی در سینما داشت، با این حال در جشنواره های مهم جهان بارها بعنوان داور ظاهر شد
و چهره ای بین المللی پیدا کرد.
او سال 2014 در فیلم آذربایجانی «نبات» بازی کرد. این فیلم همان سال نامزد اسکار فیلمهای خارجی زبان شد.
وضعیت کنونی
معتمد آریا با فیلم «آباجان» هاتف علیمردانی، امسال مجددا بازی اش، به چشم آمد. او نقش مادر پیر یک اسیر را
در خانواده ای بی سر و سامان بازی کرد و به خاطر بهرهگیری از لهجه آذری مورد دقت قرار گرفت.
با این حال اما آباجان فروش خوبی نداشت و از سطح یک میلیارد و 500 میلیون تومان بالاتر نرفت.
امسال برای معتمد آریا سال ویژه ای بود. او امسال بالاخره بعد از سی و چهار سال توانست به شکل رسمی به
عنوان داور در جشنواره بین المللی فیلم فجر حاضر شود؛ اتفاقی که تا پیش از این برایش نیفتاده بود.
/زنان قدرتمند سینمای کشور ایران
10. مهناز افشار «بازیگر»
آغاز قدرتنمایی: سال 78 به سینما وارد شد، اما تا 82، فیلم شاخصی بازی نکرد تا اینکه با «سالاد فصل» فریدون جیرانی مورد دقت داوران و منتقدان قرار گرفت و برای اولین بار نامزد سیمرغ شد.
چطور قدرتمند شد
افشار از سال 89 شکل و شمایل انتخاب هایش را تغییر داد و از این جا به بعد بود که بازی اش به چشم آمد.
او در «سعادت آباد» مازیار میری سیمرغ بلورین گرفت و در «برف روی کاج ها» به کارگردانی پیمان معادی و «پل چوبی»
مهدی کرم پور هم مورد دقت قرار گرفت. بعد از ازدواج با یاسین رامین، فعالیت هایش گسترش پیدا کرد و وجهه دیگری از خودش به نمایش گذاشت.